Δημοσιεύθηκε στο Εθνικό Τυπογραφείο ο Νόμος Υπ’ Αριθμ. 4495/2017 με τίτλο «Έλεγχος και προστασία του Δομημένου Περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις». Με τον Ν. 4495/2017 δίνεται η δυνατότητα στους πολίτες ιδιοκτήτες με αυθαίρετα κτίσματα ή αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες χρήσεις, να διατηρήσουν το ακίνητό τους καταβάλλοντας ένα και μόνο πρόστιμο -το οποίο είναι σαφώς μικρότερο από αυτό που θα επέβαλε η πολεοδομία μετά από αυτοψία στο χώρο- και να εξασφαλίσουν την αναστολή κυρώσεων και προστίμων για 30 χρόνια, ή ακόμα και την οριστική εξαίρεση από κατεδάφιση των αυθαίρετων κατασκευών ή χρήσεων, ανάλογα με την κατηγορία που εντάσσονται.
Σύμφωνα με τον Νόμο οι αυθαίρετες κατασκευές που πραγματοποιούνται μετά την 28η.7.2011 κατεδαφίζονται υποχρεωτικά και επιβάλλονται πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης αυθαιρέτων, καθώς και ποινικές κυρώσεις.
Κατεδαφίζονται, επίσης, και επιβάλλονται κατά τις διατάξεις του παρόντος πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης αυθαιρέτων, καθώς και ποινικές κυρώσεις οι αυθαίρετες κατασκευές που έχουν πραγματοποιηθεί πριν από την ανωτέρω ημερομηνία, αλλά δεν έχουν υπαχθεί, για οποιονδήποτε λόγο, σε διατάξεις νόμων περί αναστολής επιβολής κυρώσεων.
Για τις αυθαίρετες κατασκευές που υπάγονται στις διατάξεις για την αναστολή επιβολής κυρώσεων του παρόντος Νόμου, η αίτηση υπαγωγής μαζί με τα συνοδευτικά της στοιχεία και δικαιολογητικά μπορεί να υποβληθεί στο πληροφοριακό σύστημα μέχρι τις 8/11/2019.
Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο υπολογίζεται σύμφωνα με το Παράρτημα Α΄, και μειώνεται όπου ειδικώς ορίζεται στις διατάξεις του παρόντος. Το πρόστιμο μειώνεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- κατά είκοσι τοις εκατό (20%), αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος έως τις 8.4.2018,
- κατά δέκα τοις εκατό (10%), αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος από τις 9.4.2018 έως τις 8.10.2018,
- κατά δέκα τοις εκατό (10%) αν ο αιτών υποβάλει τη μελέτη στατικής επάρκειας ταυτόχρονα με τη δήλωση υπαγωγής.
Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο αυξάνεται:
- κατά δέκα τοις εκατό (10%), αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος από τις 9.10.2018 έως τις 8.2.2019,
- κατά είκοσι τοις εκατό (20%), αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος μετά τις 9.2.2019,
- κατά δέκα τοις εκατό (10%), αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση ευρίσκεται σε περιοχές προστασίας για τις οποίες έχουν εκδοθεί και ισχύουν προεδρικά διατάγματα καθορισμού όρων δόμησης.
Στο Νόμο προβλέπονται μειώσεις προστίμων σε ευπαθείς ομάδες, όπως:
- σε άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ) με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, καθώς και πρόσωπα που επιβαρύνονται φορολογικά από πρόσωπα με τις ανωτέρω ιδιότητες,
- στην κύρια κατοικία παλιννοστούντων ομογενών και Ελλήνων πολιτών για την κύρια κατοικία στη Θράκη,
- στην κύρια κατοικία και δευτερεύουσα ως 80τμ πολυτέκνων,
- στην κύρια κατοικία τρίτεκνων με ατομικό εισόδημα έως 25.000€ ή οικογενειακό έως 40.000€ και μονογονεϊκών οικογενειών με εισόδημα έως 25.000€,
- στην κύρια κατοικία ΑμεΑ με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω,
- στην κύρια κατοικία μακροχρόνια άνεργων,
- σε δικαιούχους Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης.